Çene, Diş ve Diş Eti Kisti Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?
Rutin dişçi muayenenize gittiniz ve çenenizde, dişinizde ya da diş etinizde bir kist olduğunu öğrendiniz. Şimdi merak ediyorsunuz: Bu benim için ne anlama geliyor?Her şeyden önce sakin olmak lazım; zira çoğu çene kisti, ilk ortaya çıktıklarında zararsız bir yapı taşır ve çoğunlukla herhangi bir enfeksiyon barındırmaz. Öte yandan zamanında tedavi edilmediği ve gerekli önlemler alınmadığı takdirde çene kistleri istenmeyen sonuçlara ve daha ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. Doğru zamanda ve doğru şekilde tedavisi gerçekleştiği sürece çene kistlerine karşı ağız ve diş sağlığınızı koruma altına almanız mümkündür. Çene kistleri, diş ve diş etlerinde çıkan kistler, kist operasyonu, diğer çene kisti tedavi yöntemleri ve tedavi sonrası dikkat edilmesi gerekenler, bu rehberde sizleri bekliyor. Dent Dizayn ile iletişime geçmek için lütfen bu linke tıklayın.
Çene Kisti Nedir?
Çene kisti, bazen dişin hemen yanında, bazen diş eti içerisinde ya da çene kemiğinde ortaya çıkabilen ve bir nevi kapalı bir çuval gibi olan bir oluşumdur. Ağız içinde çıkan bir kistin çene kisti ya da diş kisti olarak tanımlanabilmesi için diş kaynaklı bir bölgeden çıkmış olması gerekir. “Çuvalın” içinde olanlar ise hastadan hastaya farklılık gösterebilir. Bazı kistler tamamen havadan meydana gelirken bazılarında yumuşak doku bulunur, bazılarında ise diş ve diş etlerinin etrafını doldurabilecek sıvı yer alabilir. Bu sıvı, iltihaplı olabildiği gibi iltihapsız ve zararsız da olabilir. İyi huylu ve kötü huylu kistleri temel olarak kistin içinde yer alan dokular belirler. Tedavi edilmeyen ve büyümeye bırakılan diş eti kisti, ağız sağlığınız için ciddi tehditler oluşturur.
Çene kistlerine aynı zamanda odontojenik kistler (diş kaynaklı kistler) de denmektedir. Genellikle iyi huylu ve yavaş büyüyen bir doğaya sahip olmalarına rağmen zamanında müdahale edilmediği durumlarda sadece ağız sağlığına değil, vücudun diğer bölümlerine de zarar verebilir. Tedavi edilmeyen çene kistleri burun boşluğuna, sinüslere ve hatta sinir boşluklarına dahi tehdit teşkil ederek kötü huylu tümörlere dönüşebilir. Kısacası bir çene kisti ile karşı karşıya olduğunuz durumlarda daha kötüye gitmeden ve kist, kansere dönüşmeden bir an önce bir diş hekimine başvurmak gerekir.
Ağızda Oluşabilecek Kist Çeşitleri Nelerdir, Nerelerde Çıkarlar?
Çıktığı bölgeye ve yapısına bağlı olarak ağızda çıkan birden fazla kist türü bulunur. İşte onlardan bazıları:
Periapikal kistler:Bu tür çene kistleri, diş kökünde meydana gelir. Oluşum sebeplerinin arasında dişe gelen bir travma, dişteki bir çatlak ya da diş içerisindeki sinir pulpasına zarar verecek nitelikte bir çürük yer alır.
Dentijeröz kistler:Bu kistler, kısmen çıkmış olan dişlerin etrafında türeyebilir. Dentijeröz kistlerin en sık görüldüğü bölgeler, yirmilik dişlerdir.
Kerato-kistler:Bu tür diş kistleri ise daha çok genetik olarak ortaya çıkan kistlerdir. Agresif bir büyüme yapısına sahip olan kerato-kistlerin alındıktan sonra bile tekrar ortaya çıkma riski oldukça yüksektir.
Periodontal kistler:Özellikle diş eti problemlerinden ötürü oluşabilecek bu tür diş eti kistleri, diş etlerine gömülü bir biçimde ortaya çıkar. Doğası gereği bakteri dolu olan periodontal kistler, çoğunlukla cerrahi müdahale ile alınır.
Özellikle diş hekimlerinin uzmanlık alanına giren ve sadece ağız ve diş cerrahları tarafından müdahale edilebilen kist türleri ise bu yazıda ele aldığımız odontojenik (diş kaynaklı) kistlerdir.
Çene Kisti Neden Ortaya Çıkar?
Bir diş kistinin oluşabilmesini sağlayan pek çok faktör vardır. Çene kistinin en yaygın sebepleri arasında şunları sıralamak mümkündür:
– Yanlış yapılan kuron tedavileri
– Yanlış yapılan diğer diş tedavi yöntemleri
– Genetik faktörler
– Ağız içi tümör oluşumları
– Alkol & sigara tüketimi
– Zararlı güneş ışınlarına maruz kalma
– Vitamin eksikliği
– Dişe alınan travmalar
– Dişte çatlaklar
– Gömülü yirmili dişler
– Kötü ağız & diş bakımı alışkanlıkları
Çene & Diş Eti Kisti Belirtileri Nelerdir?
Küçük ve yeni çıkmaya başlayan çene kistlerini fiziksel belirtiler ile tespit etmek pek mümkün değildir. Öte yandan eğer kist 2 santimetreden daha büyük bir boyuta ulaştıysa aşağıdaki belirtileri gösterebilir:
– Diş etlerinde şişlik
– Dişlerde hassasiyet
– Bazı dişlerin yerinden oynaması
– Ağız içinde görünür bir şişkinlik
– Dişler arasında oluşan boşluklar
Çene Kisti Nasıl Tedavi Edilir?
Ağız ve diş cerrahları, zamanında müdahale edilmeyen çene kistlerinin ileride çok daha büyük sağlık sorunlarına yol açacağını vurgulamakta, bu yüzden de doğru çene kisti müdahalesi çok önemli hale gelmektedir. Odontojenik kistlere uygulanabilecek iki farklı tedavi yöntemi bulunur. Bu tedaviler, kistin büyüklüğüne ve göstermiş olduğu ilerlemeye göre değişebilir.
Kistin yapısına göre yapılan muayene sonrası kist ile ilişkisi olduğu tespit edilen dişe kanal tedavisine benzer bir işlem uygulanır. Bu tedavi, kistin etkilemiş olduğu ya da etkileme riskine sahip olduğu diş ya da dişlerin kökünü koruma altına almak ve daha fazla zarar görmesini engellemek için yapılır. Burada gerçekleşen tedavi, standart kanal tedavisi ile benzer bir seyirde işler. Önce dişin ve kistin bulunduğu bölge anestezik ilaçlar ile uyuşturulur, ardından da kiste ulaşımın en kolay olduğu bölgeden diş eti kaldırılarak erişim sağlanır. Dişin yapısına ve kistin bulunduğu spesifik bölgeye bağlı olarak bir miktar kemiğin de kaldırılması gerekebilir, ancak bu müdahale sırasında olabilecek en minimum düzeyde kemiğin kaldırılması esas alınır. Kist alındıktan ve yer aldığı bölgedeki tüm kalıntılar temizlendikten sonra bölgeye dikiş atılarak tedavi son bulur. Geriye kalan sağlıklı kemik yapısı, iyileşmek üzere zamana bırakılır. Çıkartılan kistin iltihaplı olmaması durumunda kemiğe özel bir toz yerleştirilir, bu da kemiğin ve kistin bulunduğu bölgenin daha hızlı iyileşmesine vesile olur. Kistin iyi huylu ya da kötü huylu olup olmadığını anlayabilmek adına kistten alınan bir parça, patoloji laboratuvarına gönderilerek incelenir.
Çene kistlerine yapılabilen bir diğer müdahale de kist ameliyatıdır. Bu cerrahi yönteme daha çok büyük ebatlı kistlerde başvurulur ve hastanın genel anestezi altına yatması istenir. Çene kisti operasyonunuzun lokal anestezi mi genel anestezi mi altında olacağı ise, diş hekiminizin yapacağı kapsamlı muayene sonunda belirlenecektir. Kistin ebatlarını, yerleşimini ve ciddiyetini tespit edebilmek adına bazı durumlarda muayene sonrası röntgen filmi de istenebilir. Genel anestezi ile yapılacak olan kist ameliyatlarında lokal anestezi ile yapılan ve az önce adımlarını anlatmış olduğumuz kanal tedavisi adımları gerçekleştirilir. Sadece söz konusu kist boyut olarak daha büyük olduğu için daha kapsamlı ve uzun bir operasyon işlemi gerektirecektir. Hastanın operasyon boyunca rahat etmesi ve huzursuzlanmaması adına bu yöntem tercih edilir. Kist ameliyatlarının başarı oranları oldukça yüksek olmakla birlikte ameliyat sonrası patolojiye gönderilen parçalardan gelen sonuçlara göre ek bir tedavi planı belirlenebilmektedir. Herhangi ciddi bir sorun arz etmediği takdirde çoğu çene kisti kısa süreli bir çene kisti cerrahisi müdahalesinin ardından tedavi edilmekte ve süreç sona ermektedir.
Çene Kisti Cerrahisi Sonrası Nelere Dikkat Etmeli?
Çene kisti ameliyatı olduktan sonra bilinçli bir hasta olarak dikkat etmeniz gereken bazı hususlar vardır. Çene kisti cerrahisi sonrası;
– Aşırı sıcak ve aşırı soğuk yiyecek ve içeceklerden kaçınmalı,
– Müdahale edilen bölgeye dışarıdan veya içeriden darbe almamaya dikkat etmeli,
– Morluk ve şişlik oluşumunu önlemek için buz kompresi uygulamalı,
– Olabildiğince yumuşak gıdalar tüketmeli,
– Dinlenmeye ve strese girmemeye dikkat etmelisiniz.
Diğer Yazılarımıza Göz Atmak İçin Aşağıdaki Butonları Kullanabilirsiniz